MAYNILA. Umalis na sa hilagang-kanlurang bahagi ng Pilipinas ang bagyong si Kristine (Trami) nitong Biyernes, ngunit nag-iwan ito ng matinding pinsala sa mga rehiyon na dinaanan nito. Hindi bababa sa 46 ang kumpirmadong nasawi dahil sa malawakang pagbaha, na nagdulot ng agarang paghingi ng dagdag na rescue boats upang mailigtas ang libu-libong residenteng na-trap, ang iba’y sa kanilang mga bubong na umakyat para sa kaligtasan.
Ayon sa Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA), may posibilidad na mag-U-turn ang bagyo dahil sa high-pressure winds sa South China Sea, at maaaring bumalik ito sa kalupaan ng bansa sa susunod na linggo.
Ang bagyo, na ika-11 sa mga tinaguriang pinakamatinding bagyong tumama sa Pilipinas ngayong taon, ay huling namataan 125 kilometro kanluran ng bayan ng Bacnotan sa lalawigan ng La Union, may lakas ng hangin na umaabot sa 95 kilometro kada oras at bugso na hanggang 115 kph. Patuloy itong kumikilos sa hilagang-kanluran patungong Vietnam sa bilis na 25 kph at posibleng tatama doon sa Linggo kung hindi ito lilihis ng direksyon.
Sa isang emergency meeting, nagtanong si Pangulong Ferdinand Marcos Jr. tungkol sa posibilidad na bumalik ang bagyo, at nagpakita ng pangamba sa epekto ng tuloy-tuloy na pag-ulan na dulot nito. “What is the forecast for that? Is it possible it would return?” tanong ni Marcos sa mga disaster-response officials.
Sinabi ng isang forecaster mula PAGASA na, “Posibleng bumalik ang bagyo sa kanlurang bahagi ng Pilipinas, ngunit mas malamang na muling lumayo ito nang hindi man lang tatama sa kalupaan.” Dagdag pa ng pangulo, “It doesn’t have to make landfall for the damage to occur,” patungkol sa patuloy na malalakas na pag-ulan sa Pilipinas.
Sa Bicol region, sampung katao ang nadagdag sa mga nasawi, na dulot ng pagguho ng lupa at malawakang pagbaha. Dumanas din ng matinding pinsala ang Batangas matapos ang dalawang araw na walang patid na buhos ng ulan. “Patuloy pa kaming nangangalap ng impormasyon ukol sa mga nasawi,” ayon sa pulisya sa Batangas.
Bukod sa hindi inaasahang lakas ng ulan, ang bagyong Trami ay nagbuhos ng dami ng ulan na katumbas ng isa hanggang dalawang buwang pag-ulan sa loob lamang ng 24 oras sa ilang lugar. Nagdulot ito ng pagbaha na nag-iwan ng maraming residente na na-trap sa mga mataas na bahagi ng kanilang mga bahay o sa bubong.
Ayon kay Jofren Habaluyas, state forecaster, “Ang posibleng U-turn ng Trami ay nagbigay interes sa mga eksperto sa Asia, kabilang ang Japan na tumutulong sa pagsubaybay sa bagyo.”
Sa kabuuan, mahigit 2.6 milyong katao ang naapektuhan ng bagyo, kung saan halos 320,000 ang lumikas sa evacuation centers o nakituloy sa mga kamag-anak. Sinuspinde rin ang mga klase at pasok sa mga tanggapan sa Luzon, habang natigil ang mga biyahe ng inter-island ferries na nag-iwan ng libu-libong stranded na pasahero.
Samantala, pinaghahanda na ng gobyerno ng Vietnam ang mga coastal provinces sa inaasahang pagdating ni Trami.
Si Venus L Peñaflor ay naging editor-in-chief ng Newsworld, isang lokal na pahayagan ng Laguna. Publisher din siya ng Daystar Gazette at Tutubi News Magazine. Siya ay isa ring pintor at doll face designer ng Ninay Dolls, ang unang Manikang Pilipino. Kasali siya sa DesignCrowd sa rank na #305 sa 640,000 graphic designers sa buong daigdig. Kasama din siya sa unang Local TV Broadcast sa Laguna na Beyond Manila. Aktibong kasapi siya ng San Pablo Jaycees Senate bilang isang JCI Senator.
