Bilang pakikiisa sa United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) sa pagpapataas ng kamalayan para sa kaligtasan ng mga mamamahayag, inilalaan ng pitak na ito ang espasyo para sa mga mahahalagang pahayag (kumpleto sa unesco.org) ng ahensya kamakailan, kabilang ang pagbibigay-pugay sa mga yumao at kasalukuyang gumaganap sa kani-kanilang tungkulin. Sa taong ito, ang pangunahing paggunita ng International Day to End Impunity for Crimes against Journalists ay sa Nobyembre 2 at 3. Tututukan nito ang “karahasan laban sa mga mamamahayag, ang integridad ng halalan, at ang papel ng pampublikong pamumuno.”
Ayon sa UNESCO, ang terminong mamamahayag sa mga mekanismo ng pagsubaybay at pag-uulat ng organisasyon ay sumasaklaw sa “mga mamamahayag, manggagawa sa media at mga prodyuser sa social media na nakikibahagi sa aktibidad ng pamamahayag.” Sa isang konseho nila pinagtibay ang katawagan noong mga taong 2008, 2010, 2012, 2014, 2016, 2018, 2020 at 2022.
Saad ng organisasyon sa kanilang website: “Ang mga kaso ng pagpatay ay natukoy batay sa mga ulat mula sa maraming pinagmumulan, kabilang ang mula sa internasyonal, rehiyonal at lokal na mga grupo ng pagsubaybay; mga tanggapan sa larangan ng UNESCO; mga Permanenteng Delegasyon ng UNESCO; at iba pang mga katawan ng UN.”
Tungkol sa balakin ng UN, heto ang kanilang masasabi: “Naglalayong lumikha ng isang libre at ligtas na kapaligiran para sa mga mamamahayag at manggagawa sa media, sa gayon ay nagpapalakas ng kapayapaan, demokrasya at napananatiling pag-unlad sa buong mundo, ang UN Plan of Action on the Safety of Journalists and the Issue of Impunity ay tumutugon sa mga pangunahing aspeto ng pag-iwas, proteksyon, at pag-uusig.
“Ang Plano ay nananawagan para sa isang nakabatay sa koalisyon at holistic approach sa pagpapatupad nito. Kabilang dito ang anim na aspeto: pagtaas ng kamalayan; pamantayang pagtatakda at paggawa ng patakaran; pagsubaybay at pag-uulat; pagbuo ng kapasidad at pananaliksik.
“Ayon sa UN Plan of Action, nakikipagtulungan kami sa mga gobyerno, media house, propesyonal na asosasyon, NGO at iba pang stakeholder para sa #EndImpunity.”
Dagdag-paliwanag ng UNESCO: “Ang pagwawakas ng impunity para sa mga krimen laban sa mga mamamahayag ay isa sa pinakamahalaga at masalimuot na hamon sa kamakailang panahon. Ito ay isang mahalagang paunang kondisyon upang magarantiya ang kalayaan sa pagpapahayag at pag-access sa impormasyon para sa lahat ng mga mamamayan.
“Ang pagdiriwang ng 2023 ay naglalayong itaas ang kamalayan sa mga pangunahing hamon na kinakaharap ng mga mamamahayag at tagapagbalita sa pagsasagawa ng kanilang propesyon, at upang bigyan ng babala ang paglala ng karahasan at panunupil laban sa kanila. Kabilang dito ang mga pag-atake at paghihigpit sa pamamahayag sa konteksto ng coverage ng mga panlipunang protesta; ang paggamit ng judicial mechanisms laban sa mga mamamahayag para sa mga kadahilanang nauugnay sa kanilang gawaing pamamahayag sa mga usapin ng pampublikong interes; at ang pagdami ng sapilitang pagpapatapon ng mga mamamahayag sa ilang bansa.
“Ang tema ng taong ito ay naglalayon ding bigyan ng visibility ang papel ng isang ligtas at malayang pamamahayag sa pagtiyak ng integridad ng mga halalan at ng ating mga demokratikong sistema. Pinagtitibay nito ang obligasyon ng mga Estado na magsagawa ng mga epektibong hakbang upang protektahan ang independiyenteng pamamahayag at palakasin ang mga balangkas ng mga institusyong lumalaban sa karahasan at kawalan ng parusa, at nagtataguyod ng kalayaan, pagpapanatili at pagkakaiba-iba ng media.”
Ipinahayag din ng UNESCO: “Bagama’t ang mga pagpatay ay ang pinakamatinding anyo ng media censorship, ang mga mamamahayag ay napapailalim din sa hindi mabilang na mga banta – mula sa kidnapping, torture at iba pang pisikal na pag-atake hanggang sa panliligalig, partikular sa digital sphere. Ang mga banta ng karahasan at pag-atake laban sa mga mamamahayag, sa partikular, ay lumikha ng isang klima ng takot sa media professionals na humahadlang sa libreng sirkulasyon ng impormasyon, opinyon at ideya para sa lahat ng mga mamamayan. Ang mga babaeng mamamahayag ay partikular na naapektuhan ng mga pagbabanta at pag-atake, lalo na ng mga online na gawain. Ayon sa papel ng talakayan ng UNESCO, The Chilling: Global trends sa online na karahasan laban sa mga babaeng mamamahayag, 73 porsiyento ng mga babaeng mamamahayag na na-survey ang nagsabing sila ay pinagbantaan, tinakot at ininsulto online kaugnay ng kanilang trabaho.
“Sa maraming kaso, ang mga banta ng karahasan at pag-atake laban sa mga mamamahayag ay hindi maayos na iniimbestigahan. Ang impunity na ito ay nagpapalakas ng loob sa mga gumagawa ng mga krimen at kasabay nito ay may chilling effect sa lipunan at sa mga mamamahayag mismo. Nababahala ang UNESCO na ang impunity ay nakapipinsala sa buong lipunan sa pamamagitan ng pagtatakip sa mga seryosong pang-aabuso sa karapatang pantao, katiwalian, at krimen. Basahin at ibahagi ang mga kwento ng mga pinatay na mamamahayag #TruthNeverDies.
Sa kabilang banda, ang mga sistema ng katarungan na masiglang nag-iimbestiga sa lahat ng banta ng karahasan laban sa mga mamamahayag ay nagpapadala ng isang makapangyarihang mensahe na hindi kukunsintihin ng lipunan ang mga pag-atake laban sa mga mamamahayag at laban sa karapatan sa kalayaan sa pagpapahayag para sa lahat.”
Ang sa akin lang, magpahayag tayo ng sarili nating mariing pagkabahala sa mga nangyayari at isa pa, maging matalino tayo sa dynamics ng pagpapasiklab ng maling impormasyon at mga pekeng balita. Kayang gumawa ng paraan ang kalaban para mapaghati-hati ang media: pinalalakas ang ugnayan, ngunit pinahihina ang atensyon sa detalye at katumpakan.
DC Alviar
Professor DC Alviar serves as a member of the steering committee of the Philippine International Studies Organization (PHISO). He was part of National University’s community extension project that imparted the five disciplines of a learning organization (Senge, 1990) to communities in a local government unit. He writes and edits local reports for Mega Scene. He graduated with a master’s degree in development communication from the University of the Philippines Open University in Los Baños. He recently defended a dissertation proposal for his doctorate degree in communication at the same graduate school under a Philippine government scholarship grant. He was editor-in-chief of his high school paper Ang Ugat and the Adamson News.
